በሰውነታችን ውስጥ ሁለት ወይም ከዚያ በላይ አጥንቶች የሚሰባሰቡበት ቦታ መገጣጠሚያ ተብሎ ይጠራል ፡፡

ውልቃት አንድ አጥንት ከመገጣጠሚያው ውስጥ ሲያንሸራተት(ሲወጣ) ይከሰታል። ለምሳሌ ፣ የክንድዎ አጥንት አናት በትከሻዎ ላይ ካለው መገጣጠሚያ ጋር ይጣመራል ፡፡ ከዚያ መገጣጠሚያ ላይ ሲንሸራተት ወይም ብቅ ሲል ፣ የወለቀ ትከሻ አለዎት ማለት ነው ፡፡ ጉልበትዎን ፣ ዳሌዎን ፣ ቁርጭምጭሚትን ወይም ትከሻዎን ጨምሮ በሰውነትዎ ውስጥ ማንኛውም መገጣጠሚያ ሊወልቅ ይችላል ፡፡
ውልቃት አለ ማለት አጥንትዎ አሁን ያለበት ቦታ ተክክለኛ ባለመሆኑ እንደ ድንገተኛ ሁኔታ ማከም እና በተቻለ ፍጥነት የሕክምና ዕርዳታ ማግኘት አለብዎት ፡፡ ያልታሰበ ውልቃት በጅማቶችዎ ፣ በነርቮችዎ ወይም በደም ሥሮችዎ ላይ ጉዳት ያስከትላል ፡፡

ውልቃትን አንደት ይከሰታል?

መገጣጠሚያውን ከቦታው እንዲወጣ የሚያስገድደው ሀይል ወይም አደጋ ሲከሰት ውልቃት ይከሰታል ፡፡ የመኪና አደጋ ፣ መውደቅ እና እንደ እግር ኳስ ያሉ ስፖርታዊ ግንኙነቶች የዚህ ጉዳት የተለመዱ ምክንያቶች ናቸው ፡፡
በመገጣጠሚያው ዙሪያ ያሉት ጡንቻዎች እና ጅማቶች ደካማ በሚሆኑበት ጊዜ በመደበኛ እንቅስቃሴዎች ጭምር ውልቃት ሊከሰት ይችላል፡፡ እነዚህ ጉዳቶች ብዙውን ጊዜ ደካማ ጡንቻዎች እና ሚዛናዊ ጉዳቶች ባሉባቸው በዕድሜ የገፉ ሰዎች ላይ ብዙ ጊዜ ይከሰታሉ ፡፡

ለውልቃት የተጋለጠው ማን ነው?

ማንኛውም ሰው ከወደቀ ወይም ሌላ ዓይነት የውጭ ሀይል ካጋጠመው መገጣጠሚያው ሊወልቅ ይችላል። ሆኖም በዕድሜ የገፉ ሰዎች በተለይም የመንቀሳቀስ አቅማቸው ዝቅተኛ ከሆነ ወይም መውደቅን የመከላከል አቅማቸው ዝቅተኛ ከሆነ ለውልቃት ከፍተኛ ተጋላጭነት ይኖራቸዋል ፡፡
ልጆች ቁጥጥር ካልተደረገባቸው ወይም የልጆች ጥበቃ ባልተደረገበት አካባቢ የሚጫወቱ ከሆነ ልጆችም ለውልቃት የተጋለጡ ሊሆኑ ይችላሉ ፡፡ በአካላዊ እንቅስቃሴዎች ወቅት ደህንነቱ ያልተጠበቀ ባህሪን የሚያካሂዱ ሰዎች እንደ መገጣጠሚያ ውልቃት ላሉት አደጋዎች የመጋለጥ እድላቸው ከፍ ያለ ነው ፡፡የሚጥል በሽታ ያለባቸው ሰዎችም ለውልቃት የተጋለጡ ናቸው፡፡

የውልቃት ምልክቶች ምንድ ናቸው?

የውልቃት ምልክቶች እንደ ጉዳቱ ክብደት እና ቦታ ይለያያሉ ፡፡ የወለቀ መገጣጠሚያ ምልክቶች የሚከተሉትን ያካትታሉ:
• ህመም
• እብጠት
• የመገጣጠሚያ አለመረጋጋት
• መገጣጠሚያውን የማንቀሳቀስ ችሎታ ማጣት
• በሚታይ ሁኔታ የተጣመመ መገጣጠሚያ

ውልቃት እንዴት ይመረመራል?

አጥንትዎ ተሰብሮ መሆኑን ወይም ውልቃት መከሰቱን ለመለየት አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል ፡፡ በተቻለ ፍጥነት ወደ ድንገተኛ ክፍል መሄድ አለብዎት ፡፡
ሐኪምዎ የተጎዳውን አካባቢ ይመረምራል ፡፡ በአካባቢው ያለውን የደም ዝውውር ፣ የአካል ጉዳተኝነት እና ቆዳው የተቀደደ መሆኑን ይፈትሻል ፡፡ ዶክተርዎ የተሰበረ አጥንት ወይም ውልቃት እንዳለብዎ የሚያምን ከሆነ ኤክስሬይ(X-ray) ያዝዛል ፡፡ አልፎ አልፎ እንደ ኤምአርአይ(MRI) ያሉ ልዩ ምርመራዎችን ሊያደርግ ይችላል ፡፡ እነዚህ የምስል መሳሪያዎች ዶክተርዎ በመገጣጠሚያው ውስጥ ወይም በአጥንት ውስጥ ምን እየተከናወነ እንዳለ በትክክል እንዲመለከት ያደርጉታል ፡፡

ውልቃት እንዴት ይታከማል?

ሕክምናው ውልቃቱ በየትኛው መገጣጠሚያዎ እንደተከሰተ እና የጉዳቱ ክብደት ላይ የተመሠረተ ነው፡፡መገጣጠሚያው በተፈጥሮው ወደ መደበኛ ካልተመለሰ ሐኪሙ ከሚከተሉት ሕክምናዎች ውስጥ አንዱን አንደአስፈላጊነቱ ሊጠቀም ይችላል-
• የተለያዩ ቴክኒኮችን በመጠቀም መገጣጠሚያወን መደ ቦታው መመለስ
• ድጋፍ ማድረግ
• መድሃኒት መስጠት
• የመልሶ ማቋቋም(Rehabilitation) ማድረግ
• ቀዶ ጥገናም አልፎ አልፎ ሊያስፈልግ ይችላል
ውልቃት በትክክል ወደ ቦታው በሚመለስበበት ጊዜ መገጣጠሚያው ብዙውን ጊዜ ወደ ነበረበት ሰራ ይመለሳል እና በጥቂት ሳምንታት ውስጥ እንደገና ይንቀሳቀሳል።