-በተለምዶ የእብድ ውሻ በሽታ(Rabies) የምንለው ሬቢስ በሚባል ቫይረስ አማካኝነት የሚመጣ ከእንስሳት ወደ የሰዉ ልጅ የሚተላለፍ በሽታ ነው።

-የእብድ ውሻ በሽታ የተባለበት ምክንያት በአበዛኛው የቫይረሱ ተሸካሚዎች በአካባቢያችን የሚገኙ ውሾች በመሆናቸው ነው።ከዚህ በተጨማሪ የለሊት ወፍ፣ፈረስ፣ላም፣ የቫይረሱ ተሸካሚ ሊሆኑ ይችላሉ።

-ከዉሻ ጋር ተያይዞ የሚመጣ የሬቢስ በሽታ በአብዛኛው ታዳጊ ሀገራትን የሚያጠቃ ሲሆን በተለይ ህጻናት ለጆችን ስለበሽታው እና ከትባቱ በቂ ግንዛቤ በሌላቸው የሀገራችን ክፍሎች ላይ በብዛት ይስተዋላል።

 

 

-በቫይረሱ ከተጠቁ እንስሳት በተለይ ከውሾች ወደ የሰው ልጅ በንክሻ ወይም በመቧጨር ከአፉቸው በሚወጣ ፈሳሽ(saliva) በቀጥታ ቆዳን ዘልቆ የሚገባ ከሆነ ወይም በሰወነታችን ትኩስ ቁስል(fresh skin wounds) ካለ ሊተላለፍ ይችላል።

-በተለይ የተነከስነው ወይም የተቧጨርነው አንገት እነ ከአንገት በላይ ከሆነ ቫየረሱ በፍጥነት ወደ ማእከላዊ የነርቭ ስርአት(central nervous system) ቅርብ ስለሆነ በፍጥነት ወደ አንጎል(brain) በመድረስ ለሞት ሊዳርገን ይችላል።

-የሬቢስ በሽታ theroetically ከቫይረሱ ተሸካሚ ሰው ወደ ሰው በንክሻ ይተላለፋል ተብሎ ይታሰባል።

 

 

-አንድ ሰው በቫይረሱ ከተጋለጠ በዃላ ምልክት እስከሚያሳይ( incubation period) ከ3ሳምንት እስከ 3ወር ሊቆይ ይችላል።

-ምልክት የሚያሳዩ ሰዎች የተነከሰበት ቦታ ለይ መጠዝጠዝ አና መደንዘዝ፣ትኩሳት፣እራስ ምታት፣ማቅለሽለሽ፣ማስመለስ፣ጡንቻ አካባቢ የህመም ስሜት፣ ፍራቻ፣ከመጠን በላይ ምራቅ መኖር፣ለመዋጥ መቸገር፣ቅዠት፣ግራ መጋባት፣ዉሃን መፍራት(hydrophobia)፣እንቅልፍ ማጣት፣ የከፉ ደረጃ ሲደርስም ለኮማ ከዛም ለሞት ሊዳረግ ይችላል።

-ምልክቶቹን ማሳየት የጀመረ ሰው የመዳን አድሉ እጅግ በጣም ጠባብ ነው።

 

 

-የቤትም ሆነ የዱር እንስሳ ካለን ማስከተብ

-ሌላው መርሳት የሌለብን ነገር ክትባቱን ባልተከተቡ እንስሳት ከተነክሰን ወይም ጥርጣሬ እንኳን ቢኖርብን ግዜ ሳንሰጥ ወዲያውኑ የህክምና ባለሙያ በማማከር የተጋላጭነት ክትባቱን(post exposure prohpylaxis) መዉሰድ አለብን።

ህክምናውስ?

-የሬቢስ በሽታ ይሄ ነው ሚባል ህክምና የለውም።ምክነያቱም የሬቢስ ቫይረስ ሰውታችን ውስጥ ከገባ እራሱን ስለሚደብቅ በጸረ ቫይረስ(Anti viral) አንኳን መዳን አይችልም።

-ስለዚህ ማንኛውም አይነት ቁስል በሰውነታችን ለይ ካለ በአግባቡ መታከም እና ተጋላጭ ከሆንን ጊዜ ሳነሰጥ የህክምና ቦታ በመሄድ ከትባቱን መከተብ ብቸኛ አማራጮች ናቸው።

-በአጠቃላይ የሬቢስ በሽታ ችላ የማይባል ለህልፈት የሚዳርግ በሽታ ነው።

 

ጤና ይብዛሎ

Dr.Ermias Mamo